Y Refferendwm Trwy Lygaid Americanes

Dymunaf y gallwn bleidleisio, gwnawn yn yr eiliad a byddwn yn pleidleisio o blaid y refferendwm.

Y mae wedi bod llawer o siarad dros y blynyddoedd am dorri o Loegr  Nawr, o’r diwedd, y mae gan Gymru cyfle digynsail cymryd cam enfawr ymlaen tuag at y toriad hwnna. Y mae cyfle i symud tipyn bach agosach i rywbeth nid ydy Cymru wedi profiad ers Llewelyn ap Gruffudd – annibyniaeth.  Mae e’n gyfle anfon neges uchel tuag at Westminster bod Cymru yn gallu gwneud deddfau i’w hunan, llywodraethu ei hunan ac achub ei hiaith am genedlaethau i ddod o’i phobol.

Fel person sy’n dod o du mas Cymru, y mae’n hawdd dweud ‘dylen nhw wneud hyn neu hynny’.  Ond, hefyd, y mae’n haws rhoi sylwi i’r manteision a’r anfanteision weithiau.  Mae ofn arna yr os metha Cymru achub ar y cyfle hwn, y bydd e’n setlo’r wlad ar lwybr bant o annibyniaeth.  Byddai’n anfon neges i Westminster bod Cymru yn hapus i gael y Sais, sy’n gwybod dim byd am fywyd yng Nghymru, rheoli’r wleidyddiaeth a llinynnau pwrs o’r wlad. Os digwyddir hynny, yn fy marn y byddai e’n gam enfawr tuag yn ôl a rhôi i Westminster cyfle cadw mwy dylanwad a mwy pŵer dros Gymru.  Yn drist, y mwy rheol gyda Westminster, y llai cyfle’r gall Cymru dorri rydd.

Felly, er bod y refferendwm hwn yn llai na’r byddai llawer o bobl yn licio gweld, dechreuad yw fe’r bydd yn cadw Cymru ar y ffordd i ddatganoli.

Bant I Iwerddon Yn Fuan

Post olaf i ddibyn bach bydd hyn fel dw i’n teithio i Iwerddon am wyliau.  Dw i’n teimlo’n well nawr am fywyd.  Wel, am bopeth dweud y gwir.  Mae e wedi bod blwyddyn anodd hir i fi – cert sglefrio emosiynol.  Dw i’n meddwl mod i wedi bod cynhyrfu mwy na ddim.  Ond mae pethau yn teimlo’n well nawr – dw i’n meddwl y gwaethaf wedi gorffen.  O’r pwynt ‘ma ymlaen, bydd pethau symud ymlaen eto.

Diolch i ti, Chris, os ti’n darllen hyn. Yn ôl mis Mawrth, dywedaist byddai fy Nghymraeg yn dod yn ôl a ro’t ti’n gywir er roedd e’n anodd credu ar y pryd.

Penblwydd Hapus Iawn hefyd. Gobeithio byddi di’n mwynhau diwrnod ardderchog.

Nawr, gyda phob deigryn wedi cael ei grïo a bob papur ei ysgrifennu, does dim cymaint i fecso amdano.  I feddwl amdano. Gallaf ganolbwyntio ar y Gymraeg unwaith eto.

Felly, dw i’n bant i Iwerddon gyda chamera, mapiau, llyfrau Cymraeg a gobaith am hwyliad llyfn.  :O)

Tata am nawr.

Ardderchog!

Er gwaethaf dechrau’r wythnos yn sefyll arholiad, mae popeth wedi mynd yn wych!

Nos Lun es i ymweld â Jonathan a Marilyn sy’n ymweld o Derby.  Maen nhw’n aros ym Mae Caswell – lleoliad hyfryd iawn!  Coginiodd Marilyn pryd llysfwytäwr blasus ac wedyn ar ôl ginio, aethon ni am y tro ar y traeth.  Hyfryd.

Wedyn, neithiwr, ymunais â changen y Tŷ Tawe WAWR.  Aethon ni fowlio yn Ten Pin Bowling yn Abertawe.  Roedd llawer o hwyl.  Doeddwn i ddim wedi bod bowlio ers blynyddoedd!  Felly, cymrodd e dipyn bach i gofio’r ffordd i daflu’r bêl.

Yn y gêm gyntaf, dechreuais yn ofnadwy.  Collais y pinnau yn gyfan gwbl wedyn cwmpais ‘flat on my back’ yn y ffrynt o Dduw a phawb – roedd popeth yn iawn ond teimlais twp iawn – arbennig achos mae arwyddion mawr ar y llawr a dros y lonydd:  Warning!  Very slippery floor.   

Dw i’n meddwl y byddwn i’n cytuno â hynny!

Gorffenais y gêm yn y lle diwethaf.  Ond ar ôl ginio aeth pethau gwell.

Dechreais yr ail gêm gan gwpl o ergydion da ac am hanner ffordd, gwnes sbâr!  Wel, roeddwn i’n gwefreiddio.  Yn anffodus, aeth e i’m pen, ‘sbo, achos nid allais fwrw’r ochr llydan o ysgubor (Americanism -can’t hit the broad side of a barn) ar ôl hynny. 

Ond dim ots – Enillais gyda sgôr uchelaf beth bynnag (llawer i’m syrpreis).  Roedd pryd yn wych a dw i’n bwriadu ymuno â WAWR pan bydd pethau yn dechrau eto ym mis Medi.

Roedd y rhan gorau, dw i’n meddwl, oedd sgŵrs dros y noswaith yn Gymraeg ac i fod rhan o’r grŵp a rhan o’r grŵp sy’n gallu siarad iaith y Nefoedd.  Dw i’n falch dweud gallais siarad yn Gymraeg 98% o’r amser.  Roedd y merched yn wych a doeddwn i ddim yn teimlo fel roeddwn i’n siarad rhy araf.  Felly, ymlaciais a gallais ddweud mwy.  Yn wir, os dw i’n ymlacio tipyn bach a stopio becso am siarad digon o gyflym, dw i’n gallu dweud llawer o fwy yn Gymraeg.  Jyst does dim digon o eirfa ‘da fi.  Ond bydd hynny yn dod, dw i’n meddwl.  Neithiwr, roeddwn i’n cofio llawer o eiriau na ddefnyddiais yn amser hir. (Mae pawb yn siarad â fi yn Gymraeg un unig wrth gwrs.)

Dw i wedi bod becso am fy Nghymraeg yn hwyr.  Mae llawer wedi cael ei ddigwydd i fi eleni ac mae e’n dangos fel roeddwn i’n colli’r iaith.  Ond mae pethau’n setlo tipyn bach nawr ac mae e’n dod yn ôl.  A dw i’n hapus iawn iawn am hynny.

Mas Gyda Chi Mewnfudwyr!

Arhoswch bant ‘you bums’ – dyn ni ddim yn moyn chi yma.  Wel, heblaw os dych chi’n dod o’r EU.  Dim ots nad siaradwch Saesneg neu Gymraeg.  Dim ots does dim arian gyda chi neu dim sgiliau gyda chi.  Mae’n iawn!  Croeso i Gymru!  Croseo i’r Deyrnas Unedig.  Dim arian? Paid â becso! Dim gwaith?  Paid â becso!  Allwch chi yrru?  ‘sort of’?  Wel, paid â becso!

Reit.  Ond does dim yr un peth i fi neu unrhywun arall o ‘one of those Godawful non-EU countries!’

Wel, sa i’n teimlo croeso bellach. Yn siŵr dim ar ôl i fi wrando ar y gwleidyddion yn siarad.  Ac mae hynny yn rhoi tristwch i fi.  Dw i wedi dod i Gymru achos bod i’n caru’r lle – popeth amdani hi.  Dw i wedi gweithio caled iawn i creu cartref newydd i fy hunan yma.  Dw i’n meddwl bod llawer i gynnig i Gymru ‘da fi ac doeddwn i ddim yn dod yma i freeload, chi’mod?

Ond pan dw i wedi gorffen yn y brifysgol, bydd rhaid i fi fynd nôl i Galiffornia mae’n debyg.  O leiaf os mae’r gwleidyddion yn gael eu ffordd.  Dim achos does dim sgiliau gyda fi.  Dim achos does dim gwerth i Gymru gyda fi.  Dim achos troseddwraig dw i.

Wel, pam ‘te?

Achos, yn ôl y gwleidyddion, un o’r RHEINY pobol ofnadwy sy’n dod o wlad tu mas yr EU dw i.

Nawr, mae pawb yn siarad am yn cyfyngu’r nifer mewnfudwyr o wledydd tu mas y EU. Conservatives:  “Support Labour’s Points-Based System, but also establish an annual limit for non-EU economic migrants.”

AC maen nhw’n siarad am newid i ddulliau i ennill dinasyddiaeth. Labour: “Break the automatic link between staying in the UK for a set period and being able to settle or gain citizenship.”

Mae Liberal Democrats yn moyn “Increase cost to business of work permits for immigrant employees to pay for training British workers” – wel, yn barod, mae’r busnesoedd yn petruso cyflogi o tu mas yr EU achos o waith papur arbennig.

Dw i’n cefnogi Plaid, wrth grws.  Mae Plaid yn dweud: “We condemn the point-scoring used by other parties and the pandering to unfounded xenophobic prejudices in the debate on immigration.”  Er hynny, dw i’n siŵr y rhaid iddyn nhw gael mwy o bolisi na hynny.  Ond dim ots, really.  Bydd dim Prif Weinidog DU o Blaid.

Yn eiriau eraill, mae ods yn dweud y fydda i ddim yn gallu aros yng Nghymru ar ôl graddio.  Ac os yr achos yw hynny, bydd e’n torri’m nghalon. 

Yn amlwg, dw i’n siŵr y bydd mwy i’r polisiau ‘ma na jyst hynny.  Yn dal, fydd e ddim yn hawdd i unrhywun fel fy hunan.   Yn barod, mae llawer o ‘hoops’ rhaid i fi neidio draw i fod yma.  Felly, dw i’n gobeithio y byddwch chi’n deall os dw i’n cwyno am y rhagolwg o rhywbeth arall.

Efallai dylwn i wneud bywyd hawdd i fy hunan a symud i Wlad Pwyl, dod dinesydd yna ac wedyn gallaf symud yn ôl i mewn i Gymru heb problem.

Nawr – Ardderchog yw Hyn!

Heddiw es i’r optegwr i’m  harholiad llygaid blynyddol.  Mae optegwr (Alun yn  Bater & Jones, Ysbyty Singleton) yn siaradwr iaith gyntaf.  Wel, gofynnodd i fi “Beth dych chi’n astudio yn y Brifysgol?”

“Cymraeg a hanes canoloesol” atebais

“Cymraeg yr iaith?” gofynodd yn Gymraeg.

“Ie” dywedais.

Ar ôl hynny siaradon ni dim ond yn Gymraeg.  Wel, bron.  Doeddwn i ddim yn gwybod rhyw eiriau (geiriau newydd) ac mae e’n dod o’r cwm Tawe (Ystradfera) felly mae e’n ynganu rhyw eiriau yn wahanol.  Felly, doeddwn i ddim yn deall popeth.  Ond unwaith roedd e wedi rhoi’r ynganiad mwy cyffredin, gallodd siarad ddefnyddio ynganiad cwm ac roeddwn i’n gallu deall.

Sa i’n gallu credu hyn.  Doeddwn i ddim yn meddwl y byddwn i’n gallu deall Cymraeg erioed – yn wir!  Nawr yn sydyn eleni, dw i’n gallu deall mwy a mwy.   Sa i’n gallu dweud shwd bendigedig yw hyn!  Nawr, mae e’n dangos naturiol clywed Cymraeg a nawr dw i’n gallu newid i mewn i fodd Cymraeg haws.

Dw i’n teimlo bendigedig heno ar ôl y profiad ‘ma.  Mae’n anodd discrifio.  Ond pan dych chi’n gallu deall Cymraeg ac ateb yn Gymraeg…wel…popeth yn teimlo perffaith.

Dw i’n mynd lan a lawer fel mae pawb sy’n darllen y blog ‘ma yn gwybod.  A dyw e ddim wedi bod hawdd o gwbl.  Mae e wedi bod llawer o weithiau pan dw i wedi moyn rhoi’r ffidl yn y to.  Ond yn hwyr, er gwaethaf popeth, dw i’n teimlo’r bydda i’n gwneud fe.  Beth teimlad hyfryd!

O wel ffŵy!

Yn anfoddus, nid allaf ddefnyddio ‘ffŵy’ bellach.  Yn ôl Gareth, yng Nghymru, mae ffŵy ystyr ‘bollocks’!  O na!  Yn America, mae ffŵy ystyr ‘well I guess that didn’t work – damn now I’ll have to do something else’.

Wrth gwrs, cododd hyn y cwestiwn o iaith gwahaniaethau – gwahanwyd dwy wlad gan iaith gyffredin, fel dywedon nhw.

Dw i wedi dysgu dim dweud rhai geiriau – arbennig un yn ystyr math o ddillad yn America, mae e ystyr rhywbeth gwahanol yn hollol ym Mhrydain.

Ond mae problemau ‘da fi gyda rhai eraill.  Er enghraifft: Chips erbyn Crisps.  Yn America, does dim ‘crisps’, maen nhw’n ‘chips’ a ‘chips’ Prydeinig yw French Fries neu tatws.  Felly, dw i wastad anghofio dweud ‘crisps’ pan dw i’n moyn ‘chips’.  Diolchgar, mae pobol yma yn deall yn ddau.

Dw i’n cadw defnyddio ‘gas’ yn lle o ‘petrol’ hefyd.  Ac, mae pethau yn cael eu henwi yn wahanol hefyd.  Y dydd arall roeddwn i’n siarad â Allison yn ystod amser hanner o’r gêm rygbi.  Dywedais rhwybeth am yr orsaf petrol.  Doedd dim syniad o gwbl ‘da hi am beth ro’n i’n siarad!  Yn o’r diwedd, dyn ni’n gallu datrys pethau.  Mae e’n dangos does y fath beth â ‘gas station’ yng Nghymru.

Dw i’n meddwl bod e’n llawer o hwyl datganfod gwahaniaethau yr iaith. Mae e’n gwneud bywyd diddorol.

Yn siarad am y gêm,  er gwaethaf rhai yn gweinyddu pathedig (yn fy marn), enillodd Cymru ‘big time’ a chwaraeon nhw rygbi ardderchog. 

Felly, DA IAWN BOIS.  Dyma un i chi……

Gwahaniaethau

Mae pobol yn gofyn i fi “Beth ydy’r gwahaniaethau mwyaf rhwng Galiffornia a Chymru?”

Yn y gair:  Mesurau

Mae rhai gwahaniaethau mesur bod i’n hoffi.  Dw i’n lei gan ddau faint yn esgidiau a lei gan un maint yn ddillad.  Dim cwynion yna!

Mae’r problemau mwyaf ‘da fi’n pan geisiais brynu rhywbeth am y tŷ neu goginio rhywbeth.  Dw i ddim yn deall system fetrig o gwbl.  Hefyd, dyw ‘màths’ ddim yn fy mhwnc gorau – o, ffŵy (ffŵy=phooey=idioma Americanaidd yn ystyr ‘the heck with it’), gawn ni wyneb fe, pathedig dw i pan mae e’n dod i fathemateg.  Dw i ddim yn meddwl y ffordd ‘ma.

Cyrhaeddais yng Nghymru heb unrhywbeth.  Felly, ar ôl i fi yma, cludodd fy chwaer ychydig o lyfrau i fi – llyfrau Cymraeg, llyfrau rysáit a bocs dillad isaf.  Mae’r stwff pwysig.  :O)

Ond dim cwpanau mesur.  :O(

Prynais gwpanau mesur yma felly, wrth gwrs, maen nhw’n mesur Prydeinig.  Dim cymorth o gwbl pan defnyddio rysáit Americanaidd.

Beth bynnag, ar ôl yn agos dwy flynedd, dw i wedi rhoi’r ffidil yn y to ceisio trosi mesurau Americanaidd i fesurau Prydeinig. Dw i ddim yn moyn coginio o gwbl bellach, i ddweud y wir!  Dim yn dda – fel arfer dw i’n licio coginio.

Felly, pan es i’n ôl i Galiffornia dros yr haf a roeddwn yna am amser hir yn mynd trwy stwff fy Mam, penderfynais dod â fy stwff o storfa ac edrych trwy hynny hefyd; ‘get rid of’ pethau doeddwn i ddim yn moyn i ddod â yma.  Roedd syniad da, credu.  Cyn i fi adael Califfornia, aeth rhai stwff yn ôl mewn storfa a chludais rhai stwff i fy hunan yng Nghymru; yn gynnwys dyfeisiau’n mesur.  Nawr gallaf goginio eto!  Ie!!!

Anfonais lawer o stwff eraill i fy hunan hefyd.  Dw i’n credu bod hanner fy nhŷ yw yma nawr!  Felly man a man dod â’r gweddill, iawn?  Iawn.

Gobeithio bod i’n gallu ffeindio gwaith ar ôl graddio – yma yw fy adref nawr.  Hoffwn aros.

Cymaint Cestyll, Cyn Lleied o Amser

Wrth gwrs, ar goll oeddwn i.  Fel gwastad, Daeth taith arall i fod antur achos ar y ffordd yn ôl o Ddinbych-y-pysgod, roeddwn i wedi colli’r troi at Gaerfyrddin ac yn fuan ffeindiais fy hunan eistedd yn y glaw, rhywle yn ne orllewin Cymru.

Dim ots, darganfûm gastell!  Ac eithaf darganfyddiad oedd e hefyd – Woo Hoo!

Roedd Castell Llawhaden a chafodd y castell ‘ma ei adeilad gan Esgob Bernard am 1115.  Bryd Hynny roedd yr esgobion Tyddewi adeiladu preswylfeydd o fewn yr esgobaeth.  Esgob Bernard oedd adeiladwr cyntaf o Gastell Llawhaden.  Does dim llawer o’r castell gwreiddiol yn aros nawr – dim ond llethr pridd mawr a’r ffos.

Wedyn, yn 1362, penderfynodd Esgob Adam de Houghton ailadeiladu’r castell.  Felly, mae llawer o’r garreg yn eu dyddio i bryd hynny.

Yn wreiddiol, roedd y castell ‘ma yn enfawr!  Heddiw, er does dim llawer o leoedd ar gau nawr, dych chi’n gallu gweld y maint.  Mae CADW wedi darparu darlun:

Does dim tâl i edrych ar Gastell Llawhaden.  Mae e’n byw yn ben o’r lôn fach felly rhaid i chi gerdded tipyn bach o’r maes parcio.  Dim lan y bryd serth er hynny.

Roedd darganfyddiad yn fendigedig.  Fel diwedd arbennig, unwaith yn ôl y car, cwrddais â dwy laslances sy’n gwybod y ffordd at Gaerfyrddin.  Maen nhw’n siarad Cymraeg felly gallais ddweud wrthyn nhw yn Gymraeg a dysgais i ffordd gywir hefyd.  Hyfryd iawn!

Hmmm…..

Reit.  Wel, er gwaethaf beth mae pobol yn dweud, dw i’n parhau ffeindio siaradwyr Cymraeg yn Abertawe.  Dych chi’n gwybod am y cigydd yng Nghilâ (a’r bach ifanc mamiaith sy’n gweithio yma), ond nawr dw i wedi ffeindio dwy fwy heddiw.  Wel, un ddoe ac un heddiw.

Ddoe es i Farchnad Co Op yng Nghilâ.  Fel gwastad, dywedais i ‘diolch yn fawr’ ar ôl gwnes fy mhryniad.  Dywedodd y clerc “Diolch yn fawr i chi”.  Yn anffodus, roedd llawer o bobol yn y ciw felly doeddwn i ddim yn gallu stopio a sgwrs â hi.  Felly, heddiw, es i yn ôl i’r siop prynu Doritos er mwyn gwneud cinio Mexican heno.  Roedd yr un clerc yna – gwraig neis.  Dywedais i: “Dych chi’n siarad Cymraeg?”

“Ydw” atebodd!

“O, bendigedig!”, gweiddais.

Roedd sgwrs hyfryd ‘da ni ar ôl hynny, yn Gymraeg wrth gwrs.  O yna, es i orsaf Murco yng Nghilâ neu Ddyfnant (sa i’n siŵr pa dre – aneglur yw’r ffin (ffin=border?).  Mae gwraig sy’n gweithio yn yr orsaf.  Unwaith o’r blaen dywedodd wrtha i fod hi’n siarad tipyn bach o Gymraeg.  Pan mae hi’n gweithio, yn arfer, bydda i’n trial siarad â hi yn Gymraeg tipyn bach.  Felly heddiw gofynnais i hi am bapur newyddion.  Atebodd hi yn Gymraeg!  Dywedodd hi fod hi wedi bod astudio Cymraeg ers ein sgwrs ddiwethaf ac roedd hi’n mwynhau dysgu’r iaith.  Da iawn hi!

Dw i’n mynd dechrau cyfrif felly mae’r tro nesaf bod rhywun yn dweud wrtha i “Does dim siaradwyr Cymraeg yn Abertawe” gallaf ddatgan ‘bunch’ o ystadegau a bydd rhaid iddyn nhw gymryd yn ôl eu geiriau.  Bydd hynny’n hwyl!

Blodau yng Nghymru

Wel, fydda i ddim yn dweud wrthoch chi bod y post ‘ma yn ddiddorol.  Dyw e ddim, siŵr o fod.  Ond dw i’n moyn ysgrifennu rhywbeth heddiw, felly dw i wedi penderfynu ysgrifennu am flodau yng Nghymru a fy nhŷ.

Ers dw i wedi dod yn ôl i Gymru, dw i wedi bod teimlo domestig iawn iawn.  Dw i mor hapus i fod yn ôl adref, ‘sbo.  Beth bynnag, dw i wedi bod prynu pethau i’m adref – gorchuddion i’r golau (oedd dim ond ychydig ‘da fi o’r blaen), dodrefn i’r dillad cludais i fy hunan o Galiffornia, planhigion tŷ newydd, peiriant gwnïo, stwff fel hynny.

Dw i eithaf licio fy nhŷ nawr! 

Mae dim ond un darn o ddodrefn bod i eisiau; cwpwrdd llyfrau.  Dw i’n caru llyfrau.  Des i yma heb fy llyfrau (o wel, ocê – dim ond cwpl o lyfrau, doeddwn i ddim yn gallu gorfodi fy hunan i ddod heb UNRHYW o lyfrau o gwbl).  Beth bynnag, nawr, yn agos dwy flynedd ymlaen, mae dau gwpwrdd llyfrau yn y tŷ a dw i eisiau un mwy.  Wel, naill ai hynny neu dŷ mwy gyda chwpwrdd llyfrau ‘built-in’.

Hefyd, penderfynais i wneud rhywbeth yn yr ardd – tyfaf lysiau ac, wrth gwrs, blodau.  Mae’r blodau yng Nghymru yn bert yn anhygoel.

Pan ymwelais â Chymru’r tro cyntaf, roeddwn i’n ‘blown away’ gan y blodau. Dw i’n dal teimlo’r ffordd ‘na.

Blodau yn Llandeilo

Felly, penderfynais fod eleni, byddwn i’n tyfu blodau hefyd.  Wel, wrth gwrs, roedd rhaid i fi deithio i Galiffornia am fis felly doeddwn i ddim yn gallu tyfu’r blodau fy hunan o hedyn .  Yn lle, prynais fasged o’r Gerddi Parc Singleton (maen nhw’n gwerthu planhigion ychwanegol bob bore Sadwrn yn y gwanwyn a haf).  Mae e’n gwneud popeth yn ymdangos disglairach (brighter?) yn blaen o’r tŷ, credu.

Blodau yn fy nhŷ

Ond dyna ddigon dim, hoffwn i gael blodau fel hyn:

Blodau Drws Nesaf

Mae gardd Richard drws nesaf yw hynny.  Ar ôl iddo fe stopio chwarae rygbi am Gymru, daeth e  ‘landscape gardener’.  Felly, mae ei ardd yn edrych bendigedig bob amser.

Felly, mae nod arall ‘da fi – tyfaf ardd bert.  Nawr, ble i brynu rhaw…..