Byw yn America

Wel, mae e wedi bod amser hir ers mod i wedi ysgrifennu. Doedd ddim wedi bod llawer i ysgrifennu amdano. Mae e’n cymryd am saith mis i ffeindio swydd felly do’n i ddim wedi bod hapus iawn. Yn olaf, nawr, dw i’n gweithio am Sir Marin fel Ysgrifennwraig We. Yn anfoddus, dw i’n dechrau anghofio’r Gymraeg felly dw i wedi penderfynu ceisio ysgrifennu bob dydd ar y blog. Dw i’n dal caru’r iaith a dw i ddim yn moyn anghofio hi.

Dw i wedi bod edrych ar rygbi Six Nations – wel, gymaint a gallaf achos bod BBC America ddim yn darlledu beth maen nhw’n addo! Er hynny, rhaid i fi ddweud, dw i’n falch iawn iawn o’r bois. Da iawn chi!

Wel, byr heddiw – rhaid i fi weithio nawr. Ond, gobeithio’r byddaf yn parhau ysgrifennu nawr – mae e’n teimlo ardderchog i defnyddio’r Gymraeg eto!

Felly, pam, dw i’n moyn gwybod…….

Ddoe, derbyniais e-bost o rywun am yr iaith ym mhentref Penrhyndeudraeth.  Tynnodd dyn gwn awr ar berchennog tafarn Royal Oak (http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/crime/8585746/Man-arrested-after-pulling-gun-during-pub-language-row.html).

Wel, nid dylai wneud hynny, wrth gwrs.  Ond dyw’r perchennog newydd ddim yn siarad Cymraeg – neu roedd hynny’n yr hyn oedd pobol yn meddwl (http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/wales/8587445/In-Wales-mind-your-language.html).

Nid syndod – Aeth y newyddion BBC i’r pentref i siarad â phobol am broblemau iaith yn yr ardal.  Mae croestyniad gwastad yn newyddion diddorol wedi’r cyfan. Siaradon nhw â phobol sy’n siarad dim ond Saesneg ar y teledu.  Ond dywedodd pob un ohonyn rhywbeth fel, ‘No, I’ve never experienced any problems with Welsh speakers.’

Dywedon nhw wrth un ferch sy’n rhedeg siop.  Dw i ddim yn cofio nawr, ond dw i’n meddwl bod hi’n dod o Loegr yn wreiddiol.  Dywedodd hi rywbeth fel ‘ No, I’ve never had a problem.  You know it’s a Welsh speaking area so you just get used to it.’

Wel…..dyna ni ‘te.

Ond aros!  Beth am yn gwneud rhywbeth cwbl fisâr, rhywbeth ‘unheard of’, rhywbeth fel…..barod……LEARNING IT!

Wow, dyna gysyniad newydd – yn treulio’r amser i ddysgu Cymraeg felly does dim rhaid y bobol sy’n byw yn yr ardal siarad yn Saesneg – yn lle, gallan ddefnyddio eu hiaith hunan.

Dw i ddim yn ‘picking’ ar y ferch yn y siop yn arbennig – yr un peth yn cadw cywir i’r perchennog tafarn.  I bawb, mewn gwirionedd. Dw i ddim yn deall beth yw anodd am ddysgu i ddweud ‘cwrw’?  Beth am ‘gwin’?  Coffi?  Nawr, dyma anodd!  Coffi……

Fy mhwynt yw hyn:  Pam rhaid y siaradwr Cymraeg siarad yn Saesneg pan nid fydd pobol sy’n byw yn yr un ardal, yng Nghymru’n dysgu siarad Cymraeg?  Yn fy marn, dylai e fod eu cyfrifoldeb i ddysgu tipyn bach o’r iaith o leiaf(!) felly gallan ymuno â’r gymuned.  Nid y ffordd arall rownd.

How fun was that!?!

Sori – dyw’r teitl ddim yn gallu gweithio yn y Gymraeg.  Ond mae e’n disgrifio’r digwyddiad yn berffaith!   Taith siopa fendigedig.

Es i Tesco Llanelli prynhawn ‘ma.  Penderfynais brynu pysgod i ginio.  Felly, cerddais i gefn y siop at y gwerthwr pysgod.  Ers mod i yn Llanelli, ro’n i’n moyn defnyddio Cymraeg, nid Saesneg.  Mae llawer o bobl sy’n siarad Cymraeg yn Llanelli wedi’r cyfan.

Wel, fel arfer, bydda i’n gofyn “Dych chi’n siarad Cymraeg?” cyn i fi siarad yn y Gymraeg.  Nid heddiw.  Dechreuais yn y Gymraeg a pharhau siarad yn y Gymraeg.  Yn anffodus, dyw’r gwerthwr pysgod ddim yn siarad y Gymraeg.  Ond roedd e’n gallu deall yr hyn dywedais.  Felly, es i  ymlaen gofyn i bethau yn Gymraeg ac ateb ei gwestiynau Saesneg yn Gymraeg.  Roedd e’n ardderchog!

Mae e’n teimlo mor neis i ddweud popeth yn y Gymraeg!

Wel, dw i wedi gorffen – nawr beth?

Yep.  Dw i wedi gorffen yn y brifysgol.  Nid oeddwn i’n meddwl y byddwn i’n edrych ar y dydd, erioed!  Dw i ddim yn siŵr eto beth bydd fy marciau – dw i’n aros i glywed o’r Academi Hywel Teifi – ond mae syniad cyffredin ‘da fi.  Dw i’n falch ond siomedig yr yn pryd.  Dw i’n hapus i gael pasio ac enillodd fy ngradd.  Ond siomedig achos mod i wedi disgwyl (a moyn) siarad yr iaith yn rhugl erbyn hyn.  Dw i ddim wedi gwneud hynny – dim o gwbl.  Felly, mae e’n rhwng bodd ac anfodd gadaf Brifysgol Abertawe.

Beth nesaf?

Wel, bydda i’n mynd yn ôl i Galiffornia yn ddiwedd mis Gorffennaf.  Mae hyn wedi bod penderfyniad anodd iawn i fi.  Yn rhan achos bydd e’n ystyr yn dechrau eto – does dim unrhywbeth heblaw rhai dodrefn yng Nghaliffornia ‘da fi; dim gwaith, dim car, dim llawer o unrhywbeth.  Dw i ddim yn gwybod ble bydda i’n byw hyd yn oed!  Mae Cymru wedi dod cartref i fi ac mae fy nghath yna, fy nghar, fy mhlanhigion, fy ffrindiau, yr iaith, fy mywyd, mewn gwirionedd.

Hefyd, dw i wedi gweithio caled i ffitio i mewn y diwylliant – dyna lawer i ddysgu pan dewch i mewn diwylliant newydd.  Dweud y gwir, do’n i ddim y sylweddoli faint!   Mae’r pethau bach yn anoddach; pethau bod chi ddim yn meddwl amdanyn.  Pethau nid fyddwch yn sylwi tan geisiwch ymdopi â nhw.

Ond, nid gallaf aros.  Byddwn i’n peryglu popeth os arhosaf obeithio i ffeindio gwaith.  Achos ymfudwr rhyngwladol dw i, does dim rhaid i fi ffeindio jyst unrhyw swydd – na!  Rhaid i fi ffeindio gwaith â chwmni y bydd e’n piau caniatâd i gyflogi person rhyngwladol.  A hefyd, rhaid iddyn addo bod nhw’n ceisio ffeindio rhywun yn y EU yn gyntaf.  Hynny, ychwanegol y rheolau visa newydd (nid i sôn cost – ych-y-fi!) a fy oed….wel, let’s face it, the odds are stacked against me.  Rhaid i fi gyfaddef, dyw e ddim yn haws i deimlo bod i ddim cael fy moyn yma.  Mae’r syniad ‘na yn rhy drist ond does dim unrhywbeth personol, dw i’n siŵr – dw i ddim ar ben fy hunan a rhaid i lywodraeth wneud rhywbeth i reoli mewnfudiad.  Pe fyddwn yn ifancach, byddwn i’n ymladd aros – cymryd y perygl.  Ond nid nawr.

Efallai, dw i’n swnio trist iawn.  Yn y ffordd, dw i’n teimlo fel hynny – dw i’n gadael cartref wedi’r cyfan.  Ond, mae llawer i edrych ymlaen ato hefyd.  Gallaf dreulio amser gyda fy nheulu (dim ond fy chwaer nawr) a, efallai, prynaf dŷ o’m hunan. A, dweud y gwir, mae llawer bod i’n colli o Galiffornia hefyd.  Felly nid cwbl ddrwg.

Mae e wedi bod profiad cyffrous, anodd, trist a gorfoleddus; anturiaeth fendigedig ac nad fyddwn yn cyfnewid y pedair blynedd diwethaf ‘ma am unrhywbeth yn y byd!  Dw i wedi cael cyfle anghyffredin achos ers mod i ferch fach, dw i wedi moyn byw ym Mhrydain – felly, dw i wedi byw’r breuddwyd ‘na.

Dw i wedi dysgu cymaint ar y daith syfrdanol ‘ma.  Dw i ddim wedi bod mewn diwylliant newydd o’r blaen erioed, ‘heck’ – prin mod i wedi bod tu mas o Galiffornia o’r blaen!  Felly, dw i’n mynd yn ôl person gwahanol – person gwell, credaf.

Des yma gyda dim byd ond siwtces.  Byddaf yn gadael gyda chalon lawn.

I don’t want to hear your excuses!!!

Ac yn arbennig, dw i ddim yn moyn gwrando ar ddarlith awr gron am pam dych chi’n ddim yn siarad y Gymraeg!

Ddoe, ymwelais â Chastell Coch ar bwys Caerdydd.  Roedd e’n ymweld hyfryd iawn iawn.  Lle diddorol, a mwynheais dreulio amser yna.  Wel, ro’n i’n ceisio siarad â phawb yn y Gymraeg ond doedd dim unrhywun sy’n siarad yr iaith.  Yn y siop anrheg, gofynnais i’r dyn “Dych chi’n siarad Cymraeg?”  Dw i’n wastad gofyn hyn.  Weithiau, dw i’n lwcus ac mae’r siopwr yn siarad Cymraeg.  Nid y tro ‘ma.  Lansiodd i mewn darlith hir yn yr hyn gwnaeth rhestr o’r rhesymau pam nid siaradodd y Gymraeg.  Roedd e’n siarad mor hir, aeth Annamarie fforio hebof i!  Doedd dim ffordd i ddianc heb i fod anfoesgar.  :O(

Who cares?!!!!  Meddyliais i fy hunan.

Y peth yw:  Os dych chi ddim yn siarad yr iaith, mae’n iawn.  Os dych chi ddim yn moyn dysgu i siarad yr iaith, mae’n iawn.  Wel, nid iawn ond……

Os dych chi’n meddwl bod chi ddim yn gallu dysgu siarad yr iaith, mae’n iawn.  Os dywedodd y dyn drws nesaf nad fyddech yn dysgu’r iaith, mae’n iawn.

Ond, dywedwch y gwir!!  Os dych chi’n teimlo euog amdano, wedyn dych chi’n gwybod bod chi’n dim ond gwneud esgusion.  Felly, peidiwch â gwastraffu fy amser yn cyfiawnhau eich hunan achos dw i ddim yn moyn gwrando arnyn!

Paranoid? Pwy yw paranoid?

Unwaith eto, mae’r broblem ‘ma yn codi ei ben salw:

http://www.dailypost.co.uk/news/north-wales-news/2011/04/14/anglesey-hotel-bans-kitchen-staff-from-speaking-welsh-55578-28518306/

Nid siarad yn y Gymraeg yn y gegin.  Reit.  Pam llai?  Pam nid all bobol siarad gyda’i gilydd yn eu hiaith frodorol? Dim ond sgwrs gyda’i gilydd ydyn nhw.

Anfonais yr erthygl ‘ma at fy ffrind, Hazel, yn America.  Dywedodd hi dwy beth:

  1. Pam rhaid inni gael rheolau a chyfreithiau am hyn?
  2. Mae hyn yn gwneud nid ystyr!  Mae’r ‘Mexicans’ yn sgwrs gyda’i gilydd trwy’r dydd wrth gweithiant – dim ots.

Wel, mae e’n mynd heb ddweud bod i’n cytuno â hi.  Nid allaf ddeall pam mae e’n dda i siarad Indian, Arabeg, Ffrengig, Sbaeneg neu unrhyw nifer o ieithoedd eraill, ond nid y Gymraeg?  Does dim becso am rywun sy’n siarad Arabeg.  Does neb yn meddwl bod rhywun sy’n siarad Arabeg yn siarad amdanyn, reit?  Felly, pam mae pobol mor siŵr os dych chi’n siarad Cymraeg, dych chi’n siarad amdanyn nhw?  Dw i ddim yn meddwl bod i wedi siarad am rywun arall yn y Gymraeg er mwyn y fydden nhw ddim yn deall, erioed.  Mae e’n dangos dim ond paranoia heb sail, yn fy marn.

Dw i’n meddwl bod twp yw’r agwedd ‘ma.  I fy rhan, yn fy mhrofiad mae’r bobol sy’n siarad Cymraeg fel iaith gyntaf yn ystyriol a, fel arfer, maen nhw’n siarad yn y Saesneg pan ddyw rhywun yn eu grŵp ddim yn siarad yr iaith.

Felly, hoffwn ofyn i’r bobol ‘ma:  So, really, what are you so paranoid about?

Cwrddais y Prif Weinidog – WOW!!

Dw i’n wrth fy modd!   Es i ddarlith yn y brifysgol neithiwr ganddo’r Prif Weinidog.  Cyn iddo roi ei gyflwyniad, ro’n i’n gallu siarad â fe – yn rhan yn Saesneg ac yn rhan yn y Gymraeg.  Wel, wrth gwrs, ro’n i’n swil iawn am siarad â’r Prif Weinidog Cymru yn y Gymraeg.  Ond do’n i ddim yn angen teimlo’r ffordd ‘na – person hyfryd yw Carwyn Jones a thalodd teyrnged i fi am fy Nghymraeg.  Wel, fel efallai byddwch chi’n dychmygu, ro’n i’n chuffed to bits and beyond!  Ro’n i’n dim ond hapus cofio i ddefnyddio ‘chi’ a defnyddio’r treigladau cywir!

Beth bynnag, siaradon ni am deulu, dysgu Cymraeg a Chrymu mewn amgylchedd byd-eang.  Wedyn yn ei gyflwyniad siaradodd am bwysigrwydd y refferendwm i Gymru, yr economi Cymru ddyfodol a, hefyd, am y cynlluniau i barhau i adeiladu ‘global presence’ Gymru. Mae rhai pethau cyffrous yn y gwaith am Gymru, i fod siŵr!

Roedd noswaith ddiddorol a dw i’n dal wrth fy modd!

Prif Weinidog, Carwyn Jones

Prif Weinidog, Carwyn Jones, yn siarad yn y Brifysgol Abertawe

Prif Weinidog, Carwyn Jones

Prif Weinidog Cymru, Carwyn Jones

Y Refferendwm Trwy Lygaid Americanes

Dymunaf y gallwn bleidleisio, gwnawn yn yr eiliad a byddwn yn pleidleisio o blaid y refferendwm.

Y mae wedi bod llawer o siarad dros y blynyddoedd am dorri o Loegr  Nawr, o’r diwedd, y mae gan Gymru cyfle digynsail cymryd cam enfawr ymlaen tuag at y toriad hwnna. Y mae cyfle i symud tipyn bach agosach i rywbeth nid ydy Cymru wedi profiad ers Llewelyn ap Gruffudd – annibyniaeth.  Mae e’n gyfle anfon neges uchel tuag at Westminster bod Cymru yn gallu gwneud deddfau i’w hunan, llywodraethu ei hunan ac achub ei hiaith am genedlaethau i ddod o’i phobol.

Fel person sy’n dod o du mas Cymru, y mae’n hawdd dweud ‘dylen nhw wneud hyn neu hynny’.  Ond, hefyd, y mae’n haws rhoi sylwi i’r manteision a’r anfanteision weithiau.  Mae ofn arna yr os metha Cymru achub ar y cyfle hwn, y bydd e’n setlo’r wlad ar lwybr bant o annibyniaeth.  Byddai’n anfon neges i Westminster bod Cymru yn hapus i gael y Sais, sy’n gwybod dim byd am fywyd yng Nghymru, rheoli’r wleidyddiaeth a llinynnau pwrs o’r wlad. Os digwyddir hynny, yn fy marn y byddai e’n gam enfawr tuag yn ôl a rhôi i Westminster cyfle cadw mwy dylanwad a mwy pŵer dros Gymru.  Yn drist, y mwy rheol gyda Westminster, y llai cyfle’r gall Cymru dorri rydd.

Felly, er bod y refferendwm hwn yn llai na’r byddai llawer o bobl yn licio gweld, dechreuad yw fe’r bydd yn cadw Cymru ar y ffordd i ddatganoli.

Excuse me…..is there a REAL referee in the house?

Wel, dw i wedi edrych ar yn gweinyddu drwg (bad officiating) o’r blaen, ond cymer gêm Y Gweilch heddiw’r deisen.  Roedd pawb yn y clwb rygbi St. Helens yn ddig gynddeiriog amdano fe!

Ocê, doedd Y Gweilch ddim yn chwarae yn wych ond do’n nhw ddim yn chwarae yn ddrwg chwaith.  Gwnaethon nhw lawer o gamgymeriadau.  Ond gwnaeth y Gwyddel Llundain mwy.  Y gwahanol?  Caniataodd y prif swyddog llawer o gamgymeriadau a throseddau gan y Gwyddel Llundain a dim gan y Gweilch.  Roedd ychydig o droeon ble troseddodd y Gwyddel Llundain troseddau cerdyn melyn.  Ond ni rhowyd cerdyn melyn!  Roedd high tackles a off sides ac, hefyd,  pasiau ymlaen!  Dim cosb.   Ond dywedodd y Ref nad y Gweilch yn rhwymo (bind) yn y scrum ac rhodd cosb iddyn.  Ro’n nhw’n rhwymo!!!!

Dw i’n siomedig, wrth gwrs, bod fy nhîm wedi colli.  Ond dw i’n siomedig iawn iawn am yr yn gweinyddu.  Roedd y Ref yn achosi’r gêm i araf ac roedd e’n dangos ffafriaeth yn ei waith yn fy marn (yn llawer o bobl eraill hefyd!).  Dim addas o gwbl a dw i’n meddwl y dylai’r Gweilch yn rhoi cwyno i’r ‘powers-that-be’.