Ardderchog!

Er gwaethaf dechrau’r wythnos yn sefyll arholiad, mae popeth wedi mynd yn wych!

Nos Lun es i ymweld â Jonathan a Marilyn sy’n ymweld o Derby.  Maen nhw’n aros ym Mae Caswell – lleoliad hyfryd iawn!  Coginiodd Marilyn pryd llysfwytäwr blasus ac wedyn ar ôl ginio, aethon ni am y tro ar y traeth.  Hyfryd.

Wedyn, neithiwr, ymunais â changen y Tŷ Tawe WAWR.  Aethon ni fowlio yn Ten Pin Bowling yn Abertawe.  Roedd llawer o hwyl.  Doeddwn i ddim wedi bod bowlio ers blynyddoedd!  Felly, cymrodd e dipyn bach i gofio’r ffordd i daflu’r bêl.

Yn y gêm gyntaf, dechreuais yn ofnadwy.  Collais y pinnau yn gyfan gwbl wedyn cwmpais ‘flat on my back’ yn y ffrynt o Dduw a phawb – roedd popeth yn iawn ond teimlais twp iawn – arbennig achos mae arwyddion mawr ar y llawr a dros y lonydd:  Warning!  Very slippery floor.   

Dw i’n meddwl y byddwn i’n cytuno â hynny!

Gorffenais y gêm yn y lle diwethaf.  Ond ar ôl ginio aeth pethau gwell.

Dechreais yr ail gêm gan gwpl o ergydion da ac am hanner ffordd, gwnes sbâr!  Wel, roeddwn i’n gwefreiddio.  Yn anffodus, aeth e i’m pen, ‘sbo, achos nid allais fwrw’r ochr llydan o ysgubor (Americanism -can’t hit the broad side of a barn) ar ôl hynny. 

Ond dim ots – Enillais gyda sgôr uchelaf beth bynnag (llawer i’m syrpreis).  Roedd pryd yn wych a dw i’n bwriadu ymuno â WAWR pan bydd pethau yn dechrau eto ym mis Medi.

Roedd y rhan gorau, dw i’n meddwl, oedd sgŵrs dros y noswaith yn Gymraeg ac i fod rhan o’r grŵp a rhan o’r grŵp sy’n gallu siarad iaith y Nefoedd.  Dw i’n falch dweud gallais siarad yn Gymraeg 98% o’r amser.  Roedd y merched yn wych a doeddwn i ddim yn teimlo fel roeddwn i’n siarad rhy araf.  Felly, ymlaciais a gallais ddweud mwy.  Yn wir, os dw i’n ymlacio tipyn bach a stopio becso am siarad digon o gyflym, dw i’n gallu dweud llawer o fwy yn Gymraeg.  Jyst does dim digon o eirfa ‘da fi.  Ond bydd hynny yn dod, dw i’n meddwl.  Neithiwr, roeddwn i’n cofio llawer o eiriau na ddefnyddiais yn amser hir. (Mae pawb yn siarad â fi yn Gymraeg un unig wrth gwrs.)

Dw i wedi bod becso am fy Nghymraeg yn hwyr.  Mae llawer wedi cael ei ddigwydd i fi eleni ac mae e’n dangos fel roeddwn i’n colli’r iaith.  Ond mae pethau’n setlo tipyn bach nawr ac mae e’n dod yn ôl.  A dw i’n hapus iawn iawn am hynny.

Pleidleisiwch! Pleidleisiwch! Pleidleisiwch!

Wrth gwrs, pe gallwn bleidleisio, byddwn i’n pleidleisio i Blaid Cymru.  Pam?  Achos dim ond Plaid wedi dweud unrhywbeth am ddatganoli.  Er mod i’n meddwl gweithio drwy sianelau gwleidyddol yw’r ffordd araf yn boenus, o leiaf mae Plaid yn symud yn y cyfarwyddyd ‘na.

Ond os rydych chi’n cefnogi Plaid neu ddim,  pleidleisiwch os gwelwch yn dda!

Nawr – Ardderchog yw Hyn!

Heddiw es i’r optegwr i’m  harholiad llygaid blynyddol.  Mae optegwr (Alun yn  Bater & Jones, Ysbyty Singleton) yn siaradwr iaith gyntaf.  Wel, gofynnodd i fi “Beth dych chi’n astudio yn y Brifysgol?”

“Cymraeg a hanes canoloesol” atebais

“Cymraeg yr iaith?” gofynodd yn Gymraeg.

“Ie” dywedais.

Ar ôl hynny siaradon ni dim ond yn Gymraeg.  Wel, bron.  Doeddwn i ddim yn gwybod rhyw eiriau (geiriau newydd) ac mae e’n dod o’r cwm Tawe (Ystradfera) felly mae e’n ynganu rhyw eiriau yn wahanol.  Felly, doeddwn i ddim yn deall popeth.  Ond unwaith roedd e wedi rhoi’r ynganiad mwy cyffredin, gallodd siarad ddefnyddio ynganiad cwm ac roeddwn i’n gallu deall.

Sa i’n gallu credu hyn.  Doeddwn i ddim yn meddwl y byddwn i’n gallu deall Cymraeg erioed – yn wir!  Nawr yn sydyn eleni, dw i’n gallu deall mwy a mwy.   Sa i’n gallu dweud shwd bendigedig yw hyn!  Nawr, mae e’n dangos naturiol clywed Cymraeg a nawr dw i’n gallu newid i mewn i fodd Cymraeg haws.

Dw i’n teimlo bendigedig heno ar ôl y profiad ‘ma.  Mae’n anodd discrifio.  Ond pan dych chi’n gallu deall Cymraeg ac ateb yn Gymraeg…wel…popeth yn teimlo perffaith.

Dw i’n mynd lan a lawer fel mae pawb sy’n darllen y blog ‘ma yn gwybod.  A dyw e ddim wedi bod hawdd o gwbl.  Mae e wedi bod llawer o weithiau pan dw i wedi moyn rhoi’r ffidl yn y to.  Ond yn hwyr, er gwaethaf popeth, dw i’n teimlo’r bydda i’n gwneud fe.  Beth teimlad hyfryd!

Tyrfe Bach 2010

Y wythnos diwethaf oedd Tyrfe Bach 2010.  Dechreodd y dathliad nos Fercher gyda Noel James i noson comedi yn Nhŷ Tawe.  Roedd Noel yn ddoniol iawn a hefyd, dw i’n falch dweud bod i bron gallu deall popeth dywedodd!  Ardderchog.

Doeddwn i ddim yn gallu mynd y bore yn dilyn i Delyth Jenkin yn chware ei thelyn.  Ond roeddwn i’n gallu mynd nos Wener am noson werin.  Noson swynol oedd hi!

Roedd fy ffrindiau, Yr Alltud, yn perfformio cyntaf.  Gwnaethon nhw fendigedig.

Yr Alltud yn canu yn Tyrfe Bach 2010

Chwaraeodd cerddorion ardderchog eraill hefyd y nos ‘na.  Felly, roedd llawer o dalent yn Nhŷ Tawe’r nos ‘na.

Ar ôl i gerddorion gwadd chwarae, agorwyd y sesiwn i bawb – un sesiwn jamo enfawr.  O, llawer o hwyl!  Wrth gwrs canais fy ngitâr ac ymunodd pawb â gyda’i gilydd.  Roedd cerddoriaeth yn wych a chwaraeon ni am oriau.  Dw i’n dal ffeindio cerddoriaeth werin Gymreig yn anfon fy enaid yn esgyn felly, dw i’n hapus chwarae pa bryd bynnag gallaf.

Daeth nos Sadwrn â cherddorion i’R Vault yn The No Sign Wine Bar.  Eto, roedd llawer o gerddoriaeth yn dda (rock y tro ‘ma er hynny) a mwynhaodd pawb.

Nawr dw i’n edrych ymlaen at y Tyrfe Tawe nesaf.  Hydref 14-16 eleni bydd hi.  Gobeithio’r bydd pawb yn ceisio mynychu – mae hi’n llawer o  hwyl.  Bydd y manylion yn cael ei chyhoeddi ar wefan Menter Iaith Abertawe.

Bydd mis Hydref yn wych – bydd sesiwn nesaf o  Sha Nôl, Sha Mlân dros y penwythnos 29/30/31 hefyd.  Dymunaf y byddai hi’n yfory – dw i’n moyn canu eto yn barod!

Dawn French

Fy hoff comedïwraig erioed, credu, yw Dawn French. Ddim llai na ardderchog yw hi…

Noson Gwis

Fel arfer, roedd noson gwis yn Nhŷ Tawe yn llawer o hwyl. Neithiwr, roedd grŵp mawr ac roedd pawb yn mwynhau eu hunan.   Roedd llawer o sŵn a chwrw ac fel gwastad, perfformiodd Dai yn ardderchog fel MC.

Y tro ‘ma, doedd fy ngrŵp, Y Bwrdd Cornel, ddim yn ennill. Ond gwnaethon wella na Bwrdd Tomos Sant.  So there Rhian!   hahahahahaha

Ymlacio – ie!

Yn olaf, ar ôl haf ofnadwy, roeddwn i’n gallu ymlacio tipyn bach.  Dros y penwythnos es i’r Gŵyl Glyndŵr yn Abercraf.  Bendigedig iawn iawn!

Dw i ddim yn credu roedd cymaint pebyll â’r llynedd.  Wel, byddai e’n gwella i ddweud dim cymaint bwyd.  Yn bendant, roedd mwy cerddoriaeth côr na’r llynedd.

Cwrddais â Allison ar ôl Siop Siarad yn y bore.  Ar ôl i ni ffeindio’r babell cwrw, ffeindion Yr Alltud a threulion amser gwrando arnyn nhw.  Roedd mor hyfryd i eistedd yn yr heulwen, yn yfed cwrw, gwrando ar ffrindiau’n canu cerddoriaeth werin.  Roedd llawer o bobol yn stopio i wrando hefyd – roedd pawb yn mwynhau’r gerddoriaeth.

Yr Alltud

Ar ôl am dipyn, penderfynodd Allison a fi edrych o gwmpas y safle felly cerddon i’r gwersyllfan canoloesol ble cwrddon ni â dau ddyn a gwisgo fel marchogion.  Dywedon nhw wrthon ni am fywyd yn adegau canoloesol.  Wedyn, dw i ddim eithaf siŵr shwd, roedden nhw’n gwisgo fi yn ddillad canoloesol!  O fy!  Dywedon nhw ‘look mean’.  Ond roeddwn i’n chwerthin rhy galed – roedd amhosib.

Owain Glyndŵr

Cyn i ni adael, daeth Owain Glyndŵr.  Felly, roedd hynny yn tidy hefyd.  A throdd y prynhawn neis i mewn noswaith yn wych fel cafodd mwy cerddoriaeth ei chanu, ac aethon ni i beint (neu dau) yn y pub.

Arbennig oedd y diwrnod i fi – roedd e’n hyfryd i ymlacio â ffrindiau heb fecso am unrhywbeth am dibyn.  Mwynheais fy hunan yn fawr.

Gwyl Cwrw Abertawe

Rhaid i fi ddweud, roedd ddoe yn llawer o hwyl!  Es i Ŵyl Cwrw Abertawe.

Aeth grŵp ohonon ni ar ôl Siop Siarad i Neuadd Branwyn i’r ŵyl.  Roedd gwych arbennig achos bod ni’n gallu siarad yn Gymraeg gyda’i gilydd hefyd.

Roedd cwpl o wirfoddolwyr â siarad Cymraeg a, nes ymlaen, ychydig o bobol yn yr ystafell byrddau.

Dysgu cwpl o eiriau newydd hefyd:  melys a chwerw.  Dw i’n licio cwrw chwerw’r gorau.

Felly, penderfynais i ymgais blasu pob cwrw chwerw yn y lle.   Roedd llawer o gwrw chwerw.  Ac, wrth gwrs, doedden nhw ddim gwastad hawdd i ffeindio!  Felly roedd e’n angenrheidiol trial llawer o gwrw melys hefyd.

Reit. 

Wel, ar ôl i fi dreulio amryw o awr ffeindio’r cyrfau chwerw, penderfynodd fy ffrind, Allison, a fi’r efallai byddai bwyd yn syniad da.  Yn ddiolchgar roedd y Wig jyst lan y stryd o Neuadd Branwyn felly baglasom eu ffordd i’r tafarn i ginio a Guinness.

Yn annisgwyliadwy, ffeindiasom siaradwyr Cymraeg yna – ymwelodd 4 dyn o Ogledd Cymru ag Abertawe.  Roedden nhw moyn gwybod lle da i fynd nos Sadwrn.

Yn ôl i Neuadd Branwyn, roedd parti yn parhau gyda band ond dim llawer o gwrw achos bod y cwrw wedi bod ei yfed – wel, yr holl ond ‘Wood’.  Er hynny, roeddwn i wedi stopio yfed erbyn hynny.  O iawn! Ceisiais jyst tipyn bach o hynny hefyd.  Wel, o leiaf dw i’n meddwl gwnes.

I wneud stori hir, fyr, roedd ffrindiau Chris a Dai yn dechrau canu yn Gymraeg ac roedd pawb yn mwynhau gwrando arnyn nhw’n fawr!  Roedd pobol yn clapio a chanu gyda nhw –  Roedd diwedd perffaith i ddiwrnod perffaith.

Hmmm…..

Reit.  Wel, er gwaethaf beth mae pobol yn dweud, dw i’n parhau ffeindio siaradwyr Cymraeg yn Abertawe.  Dych chi’n gwybod am y cigydd yng Nghilâ (a’r bach ifanc mamiaith sy’n gweithio yma), ond nawr dw i wedi ffeindio dwy fwy heddiw.  Wel, un ddoe ac un heddiw.

Ddoe es i Farchnad Co Op yng Nghilâ.  Fel gwastad, dywedais i ‘diolch yn fawr’ ar ôl gwnes fy mhryniad.  Dywedodd y clerc “Diolch yn fawr i chi”.  Yn anffodus, roedd llawer o bobol yn y ciw felly doeddwn i ddim yn gallu stopio a sgwrs â hi.  Felly, heddiw, es i yn ôl i’r siop prynu Doritos er mwyn gwneud cinio Mexican heno.  Roedd yr un clerc yna – gwraig neis.  Dywedais i: “Dych chi’n siarad Cymraeg?”

“Ydw” atebodd!

“O, bendigedig!”, gweiddais.

Roedd sgwrs hyfryd ‘da ni ar ôl hynny, yn Gymraeg wrth gwrs.  O yna, es i orsaf Murco yng Nghilâ neu Ddyfnant (sa i’n siŵr pa dre – aneglur yw’r ffin (ffin=border?).  Mae gwraig sy’n gweithio yn yr orsaf.  Unwaith o’r blaen dywedodd wrtha i fod hi’n siarad tipyn bach o Gymraeg.  Pan mae hi’n gweithio, yn arfer, bydda i’n trial siarad â hi yn Gymraeg tipyn bach.  Felly heddiw gofynnais i hi am bapur newyddion.  Atebodd hi yn Gymraeg!  Dywedodd hi fod hi wedi bod astudio Cymraeg ers ein sgwrs ddiwethaf ac roedd hi’n mwynhau dysgu’r iaith.  Da iawn hi!

Dw i’n mynd dechrau cyfrif felly mae’r tro nesaf bod rhywun yn dweud wrtha i “Does dim siaradwyr Cymraeg yn Abertawe” gallaf ddatgan ‘bunch’ o ystadegau a bydd rhaid iddyn nhw gymryd yn ôl eu geiriau.  Bydd hynny’n hwyl!

Blodau yng Nghymru

Wel, fydda i ddim yn dweud wrthoch chi bod y post ‘ma yn ddiddorol.  Dyw e ddim, siŵr o fod.  Ond dw i’n moyn ysgrifennu rhywbeth heddiw, felly dw i wedi penderfynu ysgrifennu am flodau yng Nghymru a fy nhŷ.

Ers dw i wedi dod yn ôl i Gymru, dw i wedi bod teimlo domestig iawn iawn.  Dw i mor hapus i fod yn ôl adref, ‘sbo.  Beth bynnag, dw i wedi bod prynu pethau i’m adref – gorchuddion i’r golau (oedd dim ond ychydig ‘da fi o’r blaen), dodrefn i’r dillad cludais i fy hunan o Galiffornia, planhigion tŷ newydd, peiriant gwnïo, stwff fel hynny.

Dw i eithaf licio fy nhŷ nawr! 

Mae dim ond un darn o ddodrefn bod i eisiau; cwpwrdd llyfrau.  Dw i’n caru llyfrau.  Des i yma heb fy llyfrau (o wel, ocê – dim ond cwpl o lyfrau, doeddwn i ddim yn gallu gorfodi fy hunan i ddod heb UNRHYW o lyfrau o gwbl).  Beth bynnag, nawr, yn agos dwy flynedd ymlaen, mae dau gwpwrdd llyfrau yn y tŷ a dw i eisiau un mwy.  Wel, naill ai hynny neu dŷ mwy gyda chwpwrdd llyfrau ‘built-in’.

Hefyd, penderfynais i wneud rhywbeth yn yr ardd – tyfaf lysiau ac, wrth gwrs, blodau.  Mae’r blodau yng Nghymru yn bert yn anhygoel.

Pan ymwelais â Chymru’r tro cyntaf, roeddwn i’n ‘blown away’ gan y blodau. Dw i’n dal teimlo’r ffordd ‘na.

Blodau yn Llandeilo

Felly, penderfynais fod eleni, byddwn i’n tyfu blodau hefyd.  Wel, wrth gwrs, roedd rhaid i fi deithio i Galiffornia am fis felly doeddwn i ddim yn gallu tyfu’r blodau fy hunan o hedyn .  Yn lle, prynais fasged o’r Gerddi Parc Singleton (maen nhw’n gwerthu planhigion ychwanegol bob bore Sadwrn yn y gwanwyn a haf).  Mae e’n gwneud popeth yn ymdangos disglairach (brighter?) yn blaen o’r tŷ, credu.

Blodau yn fy nhŷ

Ond dyna ddigon dim, hoffwn i gael blodau fel hyn:

Blodau Drws Nesaf

Mae gardd Richard drws nesaf yw hynny.  Ar ôl iddo fe stopio chwarae rygbi am Gymru, daeth e  ‘landscape gardener’.  Felly, mae ei ardd yn edrych bendigedig bob amser.

Felly, mae nod arall ‘da fi – tyfaf ardd bert.  Nawr, ble i brynu rhaw…..