Y Gweilch ac Yr Iwerddon

Dyw’r ddau ddim yn cymysgu, mae’n debyg.  Cafodd hyn ei dystiolaethu yn y gêm Magners nos Wener fel chwaraeon nhw yn Ravenhill.  Chwarae?  Wel, ‘sbo.  Mwy fel ‘pwy gall wneud y mwyaf camgymeriadau’.

Chwarae teg, maen nhw’n cadw yn newid y rheolau gêm bob blwyddyn felly dw i’n siŵr rhaid iddo fe anodd i gadw lan – yn dal…..

Reit, nawr symud ymlaen i bethau eraill; yn ôl i’m nhaith i Iwerddon yn fis Mehefin.  Mae cymaint i ddweud bod e’n anodd gwybod ble dechrau. Er hynny, dw i’n mynd gwyro tipyn bach nawr yn fy mlog achos mod i’n gwybod dyna ffrindiau yn America sy’n trial darllen am fy nhaith Iwerddon gan gymorth y cyfieithydd Google – dim yn wych.  Felly bydda i’n cynnwys Saesneg iddyn nhw.

For the benefit of my friends and family who are reading about my Irish trip with help from the Google translator I’ll provide an English translation in italics after each paragraph in Welsh.

Treuliais wythnos yn y Cwm Boyne felly gallais ymweld â llawer o leoedd yn yr ardal. Un diwrnod, es i Gastell Trim ble ffilmion nhw ran o’r ffilm Braveheart. Castell neis yw hi – mawr a llawer o dwristiaid. Roedd llawer o dwrisiaid yn Iwerddon, mae llawer ohonyn nhw o America.  Beth bynnag, ffeindiais fod y cestyll yn Iwerddon yn gyffredin yn wahanol na’r rheiny yng Nghymru. Mae llawer o ddylanwad o’r Normanaidd yn gestyll Iwerddon.

I spent a week in the Boyne Valley so I was able to visit a lot of places in the area. One day, I went to Trim Castell where they filmed part of the movie Braveheart. It’s a nice castle – big and a lot of tourists.  There were a lot of tourists in Ireland, a lot of them from America.  Anyway,  I found that castles in Ireland, in general, are different than those in Wales. There’s a lot of Norman influence in the castles of Ireland.

Castell Trim

Castell Trim

Dyna hen abaty draw’r Afon Boyne o Gastell Trim. There’s an old abbey across the River Boyne from Trim Castle.

Abaty Trim

Hefyd, mae’r bont yn hyfryd iawn. Llawer o flodau ac mae’r golygfeydd yn bert iawn. Also, there’s a very pretty bridge. A lot of flowers and the views are very pretty.

Golygfa o Bont Trim

Golygfa o Bont Trim

Mae e’n dangos fel pob ffordd yn mynd i Kells.  Felly roedd e’n hawdd gweld Kells droeon a ro’n i wedi moyn ymweld â Kells yn fawr. Wrth gwrs, edrychais ar y croesau uchel a’r llyfr Kells. Es i draw Kells cymaint o weithiau, felly des i ei nabod iawn. It seems that all roads go to Kells. So it was easy to see Kells several times and I had very much wanted to visit Kells. Of course, I saw the high crosses and the book of Kells. I went through Kells so many times, I came to know it well.

Bore Sul, cerddais lan y bryn i’r abaty Kells ble mae’r croesau uchel a hen hen fynwent hefyd. I climbed up the hill to the Kells Abbey where the high crosses are and a very old cemetery as well.

Croes Uchel yn Kells

Croes Uchel a Thŵr Crwn yn Kells

Daliwyd bedd yn neilltuol fy sylw.  Hen hen fedd yw e – does dim gyda fe llawer yn aros  ond gallech weld tarian arno fe.  Mae e’n dangos yr un fel symbolau baner Tŷ Llywelyn yng Nghymru!  Felly, nawr tybed os oedd pobol o Gymru yna amser maith yn ôl.  Posibilrwydd, yn sicr – Dw i’n siŵr bod y beddfaen yn cael ei ddyddio prior i 1700 a ffeindiais feddfaen o 1070 yna so mae e eithaf posibl.  Darganfyddiad diddorol iawn a hoffwn wybod mwy amdano fe!

One grave in particular caught my notice.  It’s a very very old grave – it doesn’t have much left but you can see a shield on it.  It appears to be the same as the flag symbols of Llywelyn’s House (for people in America who don’t know, Llywelyn was the last true prince of Wales).  So now I’m wondering if there were people from Wales there a long time ago.  A possibility, certainly – I’m sure that the gravestone dates back prior to 1700 and I found a gravestone there from 1070 so it is quite  possible.  Very interesting discovery and I’d like to know more about it!

Baner Llywelyn?

Ar ymweliad arall â Kells, gallais edrych ar y Book of Kells.  Felly roedd hynny yn brofiad arbennig iawn. On another visit to Kells, I was able to see the Book of Kells.  So that was a very special experience.

Llyfr Kell

Ar yr un pryd, cerddais o gwmpas Kells tipyn bach.  Mae gwesty hyfryd ganddyn nhw: At the same time, I walked around Kells a little bit.  They have a lovely hotel:

Gwesty Kells

Cyferbyn â’r gwesty dyna eglwys Gatholig fawr.  Rhwng yr eglwys a’r gwesty, dyna ynys fach yn y stryd.  Ar yr ynys fach yw cerflun hyfryd iawn o’Y Forwyn Fair. Across from the hotel there’s a large Catholic church.  Between the church and the hotel, there’s a little island in the street.  On the little island is a very lovely statue of the Virgin Mary.

Cerflun Y Forwyn Fair

Iawn – wel, mae hynny yn ddigon am nawr, credu.  Yn y post nesaf, bydda i’n ymweld â Loughcrew Cairns. Ok, well, that’s enough for now I think.  In the next post, I’ll be visiting Loughcrew Cairns.